Akpaviwo Kple Tɔmelãwo Ƒe Ŋkɔwo
Kpoku kple akpala, kae vivina na wò wu? Ɖe nàgblɔ be abɔbi boŋua? Ame aɖewo hã melɔ̃a nu le abɔbitadi gbɔ o. Mèkpɔe be akpaviwo kple tɔmelãwo nye viɖenu kple nuɖuɖu na amegbetɔwo oa?
Akpaviwo kple tɔmelãwo kpakple ƒumelãwo nye nukunu siwo yɔ tsiwo me fũu. Woƒe nɔƒewoe nye ziɔwo, amuwo, dzegbesiwo, tawo, tagbamuwo, tɔgbawo kple atsiaƒuwo me. Akpaviwo kple tɔmelãwo dometɔ aɖewo le sue, míayɔ abɔbi kple nɔviawo, eye ɖewo hã lolo gã dranyii, woƒe fiawoe nye boso kple nɔvia agblolui alo dzeŋeɖunui.
Ènya akpaviwo kple tɔmelãwo ƒe agbɔsɔsɔ alo blaeve teti ŋkɔa? Míayɔ tɔmelã kple ƒumelã 242 aɖewo ƒe ŋkɔwo le nyati sia me.
Akpaviwo Kple Tɔmelãwo Sɔ Gbɔ Taŋtaŋ
Xexe bubu kurae le míaƒe anyigba ƒuƒui la te, ɛ̃e, xexe bubu kurae le tsiwo, tɔsisiwo, tawo kple atsiaƒu me. Akpaviwo kple tɔmelãwo, ƒumelãwo kple nuwɔwɔ bubuwo le tsiwo gɔme ʋĩi. Nyateƒee, du bliboe le tsiwo te.
Wobu akɔnta be tɔmelã ƒomevi vovovo 33,600 kple edzivɔwoe li. Woƒe amadedewo, nɔnɔmewo kple nuwɔnawo le vovovo. Ɖewo nye nukpɔkpɔ blibo, eye ɖewo hã ne èkpɔ wo la, àbia be nu ka tae Mawu wɔ esiawo hã ɖo mahã. Ne èbu eŋuti ʋuu la, ɖeko nàgblɔ ɖokuibɔbɔtɔe be: “Mawu koe nya.” Ɛ̃e, Mawu koe nya nu si tae wòwɔ akpaviwo kple tɔmelãwo sɔ gbɔ nenema gbegbe.
Míayɔ akpaviwo kple tɔmelãwo dometɔ aɖewo ya be kpɔkpɔmatikɔ, elabe wonye nukpɔkpɔ blibo. Nu kae nàgblɔ tso adzɔvia kple zãkofi ŋuti? Ke tɔnɔtsi ya ɖe?
Akpaviwo Kple Tɔmelãwo Ƒe Viɖewo
Tso gbe aɖe gbe ke la, akpaviwo kple tɔmelãwo nye nuɖuɖu na amegbetɔwo. Dɔwɔƒe gãwo li eye woƒe dɔ koe nye be woade tɔƒo aɖe tɔmelãwo alo ƒumelãwo na amegbetɔwo. Ame miliɔn geɖe kpɔa ga tso tɔƒodede alo tɔdzidɔwɔwɔ me tsɔ kpɔa woƒe ƒomewo dzi.
Ɛ̃e, tɔmelãwo nye viɖe blibo na amegbetɔwo le goawo katã me. Nublanuitɔe la, Eʋeawo mezãa wo tsɔ doa lo alo zãa wo le woƒe lododowo me abe ale si wozãa godzilãwo kple xewo ene o. Nu ka tae? Ɖewohĩ esi womekpɔa wo heléa ŋku ɖe woƒe nuwɔnawo ŋuti ale o tae.
Na Míakpɔ Akpaviwo Kple Tɔmelãwo Ta
Nu geɖewo nye afɔku na akpaviwo kple tɔmelãwo. Afɔku siawo ƒe ɖewoe nye yame ƒe tɔtrɔ, lãɖeɖe le tɔsisiwo kple atsiaƒuwo me fũu akpa kple yame ƒe ɖiƒoƒo. Ɖewo hã nye aŋenuwo, aŋetukpa kple aŋekpete alo rɔbakpete siwo wokɔ ɖe atsiaƒuwo kple tɔsisiwo me.
Tɔmelã aɖewo kura megali míakpɔ aɖu o. Ɖe mewɔ nublanui ŋutɔ oa? Vavãe ewɔ nublanui ŋutɔ.
Mina míanya aƒa na akpaviwo kple tɔmelãwo. Mina míaxɔ na wo. Mina míado abɔgɛ awɔ nane tso nɔnɔme sia ŋuti.
Wogblɔna be ati si dzi wole la, womeɖea fia ɖe edzi nɔa lalãm o. Mina míaxlɔ̃ nu mía haviwo be womegatsɔ aŋenuwo kɔ ɖe tsiwo me o. Elabe totamexe be yemedoa to ƒe ku o, to nenɔ agbe yeafɔ axɔ̃ le eŋu.
Kpɔ nyati siawo hã: Aƒemelãwo Kple Gbemalãwo Nye Suku Blibo
TƆMELÃWO ƑE ŊKƆWO | |||
FOTOAWO | EƲEGBE | EŊLISIGBE | FRANSEGBE |
Abɔbi | Anchovy | Anchois | |
Abɔyi Bɔyi | Jewel cichlid | Cichlidé bijou | |
Abɔyi Bɔyi | Banded Jewelfish | Hemichromis fasciatus | |
Ableku | Conger eel | Congre | |
Ablotsikpokpokuvi Salomɔ | Chub Mackerel | Maquereau | |
Adado Adadu Dado Tatra | Daisy Sting Ray | Raie Aiguillonnée Daisy | |
Adɔɖeka | Balao | Balao | |
Adege Ʋuʋluye Poplowoe Ʋuluwoe Foʋulã́woe | Globe Fish Puffer | Tetraodon Tetrodon | |
Adeɣe Adewu | Catfish | Poisson-chat | |
Adewudza Adawudza | African Catfish | Silure Poisson-chat africain | |
Adewuɣie | Mudfish | Poisson des marais | |
Adewuŋɔŋɔe | North African Catfish | Poisson-chat nord-africain | |
Adewuyibɔ | Walking Catfish | Silure grenouille Poisson-chat marcheur | |
Adoglo Dzodzodroe | Flying Gurnard | Faux poisson volant | |
Adoglo | Piper Gumard Sea Robin | Grondin rouge Grondin lyre | |
Adruku | Round Sardinella | Sardinelle ronde | |
Adzalu | Plain Bonito | Palomète | |
Adzɔvia Sokpe | Hemichromis bimaculatus African jewelfish Jewelfish Jewel cichlid | Cichlidé à deux taches | |
Adzemenyi | Spot-Tail Spiny Turbot Black Sole | Turbot Turbot épineux tacheté | |
Adzetɔvi | Large-Eye Dentex | Dente aux gros yeux | |
Adzuda Dadzu | West African mackerel | Maquereau bonite | |
Afɔƒome | Senegalese Tongue- Sole | Sole | |
Afɔlĩ Fɔlĩ | Oyster clam | Huître | |
Afini Afinoe | Synodontis sorex | Synodontis sorex | |
Afinyɔ Afinɔe | Bogue | Bogue | |
Afla | Common Guitarfish | Guitare de mer Poisson-guitare commun Raie-guitare commune Rhinobate commun | |
Aƒumegbogbo | Niger Barb | Barbe du Niger | |
Agadavi Ainugadavi Gada Agada | Butter-fish Butter-barbel | Silure Poisson-chat | |
Agbasra Gbasra Agbasrakɔgloe Agbasralebe Kpogbasra | Grass-Eater | Perche | |
Agbasra | Perch Grass-eater | Perche | |
Agbasra | Perch Grass-eater | Perche | |
Agbasrakpoe Kɔ̃tegbasra | Perch Grass-eater | Perche | |
Agbeho | Butterfish | Poisson-papillon Poisson-beurre | |
Agblolui Dzeŋeɖunui | Shark | Requin | |
Agbogboɣi Agboŋgboyie | African carp | Carpe africaine | |
Agbogbokɔnfua | One-stripe Distichodus | Distichodus à une bande | |
Age Ahe | Marbled Lungfish | Protoptère | |
Agede Sakovi | Smooth Puffer Globefish | Tétrodon lisse | |
Agede Sakovi Ako | Prickly Puffer | Perroquet Ephippion guttifer | |
Akao Akawo Lixe Lihe | African Pike | Brochet africain | |
Ako | Hogfish Blackspot Hogfis | Bodiane noir Labre cochon | |
Akotsogada Tasaa | Frog fish | Poisson grenouille | |
Akpa | Tilapia | Tilapia | |
Akpa Akpatsu Sila | Tilapia guineensis Guinean tilapia | Tilapia guinéen | |
Akpadekui | Tylochromis jentinki | Tylochromis jentinki | |
Akpafiatsi Logokpa Gbolonu | Nile Tilapia | Tilapia du Nil | |
Akpaɣi Kpalogo | Mango Tilapia | Sarotherodon galilaeus | |
Akpakpo | Longfin Tilapia | Tilapia à nageoires longues | |
Akpanɔe | Blackchin Tilapia | Tilapia à menton noir Tilapia à barbe noire | |
Akpaŋɔye | Spotted Tilapia | Tilapia mariae | |
Akpaŋgba | Blue-Spotted Triggerfish | Baliste ponctué Baliste à queue rouge | |
Akpaŋgba Agbo | Grey Triggerfish | Baliste gris Baliste capricieux | |
Akpasila | Tilapia busumana | Tilapia busumana | |
Akpatsu | Guinean Tilapia | Tilapia de Guinée | |
Akpatsu Boto Bonto | Guenther’s Mouthbrooder Cichlid | Cichlidé Chromidotilapia guntheri | |
Akpɔlɔ Asentiwoe | Silversides Pebbly fish | Alestes de Baremoze | |
Akpɔlɔe (vi) Getsu (tsitsi) | Flathead grey mullet | Mulet gris Mulet à grosse tête | |
Akplɔtsu Tɔha | Buro Sompat grunt | Grondeur sompat Pristipoma | |
Alɔƒome | Channel flounder | Turbot Rombou de canal | |
Alué | West African Goatfish | Rouget Rouget-barbet | |
Aminoe | Bonefish | Banane de mer | |
Anatave | Hammerhead shark Smooth hammerhead | Cagnole Requin-marteau Peïs judieú | |
Anatave Oŋkuɖeaʋalame Blekponamu | Blue dog Blue Shark | Cagnou Requin bleu | |
Ani Dzidzi Nii | Electric Catfish | Silure électrique Trembleur | |
Anipa Anipaɣe Ŋɔpaye | Largehead Hairtail | Ceinture Poisson-sabre commun | |
Asɔtiklakpa Asenti Asentiwe | Characin | Characidé | |
Aseblima Ekulo | Striped Sleepy Goby | Gobie dormeur rayé | |
Asenti Asentiwoe | Characin Silversides | Péré | |
Asentiwoe | Jellybean Tetra | Tétra d’Adonis | |
Asiƒome | Wide-Eyed Flounder | Rombou podas | |
Asriwi Nudɔdoe | Catfish | Poisson-chat | |
Atewoe Dzogbla Tewoe | Nurse Tetra | Infirmière Brycinus | |
Atramecjekakpui | Mudskipper | Périophthalme Sauteur de vase atlantique | |
Avadzameblolo | Silver catfish | Poisson-chat argenté | |
Aʋakali Avakali Liwoedɔgɔdɔ̃ | Mormyrids Elephantfish | Mormyres Poissons éléphants | |
Avoka Ababu | Spotted Eagle Ray | Raie aigle tachetée | |
Avoka Ababu | Common Eagle Ray | Raie aigle commune | |
Avuwo Xatsexatse Xatsaxatsa Avuwokɔdzeasa | African tigerfish | Tigre du Congo Tigre d’Afrique | |
Bɔlu | Shrimp | Crevette | |
Blekponamu | Atlantic sharpnose shark | Requin à nez pointu | |
Blolo Deblolo | Bagrid catfish | Mâchoiron | |
Blolofavimezi | Catfish | Mâchoiron Poisson chat | |
Bobodzidzi | Electric fish | Poisson électrique | |
Boso | Whale | Baleine | |
Bosra | Squid | Poisson calmar | |
Daɣinuɖeke Daɣidɔɖeke | Balao Ballyhoo Ballyhoo halfbeak | Demi-bec Demi-bec brésilien | |
Daŋlakpokpoku | Skipjack Tuna Atlantic bonito | Bonite à ventre rayé Listao Bonitou | |
Dawoe | Mormyrops spp. Mormyrops sphekodes Sauvage, | Mormyrops spp. Mormyrops sphekodes Sauvage, | |
Dayogbla | Barred longtom Flat needlefish | Orphie plate | |
Depe Dempe | Cichlid | Cichlidé | |
Deyi | Sardine Nigerian Fangtooth Pellonuline | Sardine | |
Deyigokpi | Yellow-Tail Sardinella | Sardinelle à queue jaune | |
Dodotsu Dzakpata | Monk fish Smoothback Angel Shark | Ange de mer ocellé | |
Dogovaɖumi Asiabi | Leerfish Garrick | Caranga Fausse palomète | |
Dzafafla | Characin True Big-Scale Tetra | Characidé Brycinus macrolepidotus | |
Dzafla Dzogladzevui Tewekpiti | African tetras Brycinus brevis | Tétras africains Alestidés | |
Dzatavi | Cleaver wrasse Pearly Razorfish | Donzelle lame Rason | |
Dzɔkpletoe Tagbanyae | Six-barred epiplatys Sixbar panchax | Epiplatys à 6 rayons | |
Dzodzodroe | Tropical two-wing flyingfish | Exocet volant Poisson volant | |
Dzodzodrui | Sharp-Chin Flying Fish | Exocet bécune | |
Dzodzoe Dzudzui | Atlantic Bumper | Plat plat Petit carangue | |
Dzogladzevui Kpɔlɔtsu | Spot-Tail Silversides | Queue tachetée | |
Ɖeka Aɖeke Aliɖeka Degee | Gray bichir | Polyptère grisé Bichir gris | |
Ɖeka Ŋɔtsa Tsamina Tsimina | Saddled bichir | Chevalier guignette | |
Ɖuinaƒonu | Rainbow Wrasse | Girelle | |
Edzi Nutuivi | Flagfin Mojarra | Blanche Drapeau Friture argentée | |
Eflo Fafasia Folevi | Bonga Shad West African Shad | Ethmalose Ethmalose d’Afrique | |
Egbo | African Fork-Tail Snapper | Vivaneau fourche Vivaneau fourche d’Afrique | |
Ehe | John Dory Atlantic John dory Doree | Dorede Saint-Pierre Saint-Pierre doré | |
Ekulo Aseblima | Spinycheek Sleeper | Gobie à joues épineuses | |
Ƒã Eƒã | African Arowana African bonytongue Heterotis | Arowana africain Heterotis du Nil | |
Ƒãƒã Glamata Ƒãƒãkpoe | Jack Mackerel Pacific jack mackerel | Carangue Chinchard gros yeux | |
Fɔfɔe Ŋgogba | Alexandria Pompano African Threadfish | Cordonnier bossu | |
Fieyu | Dungat grouper Grouper | Mérou Mérou dungat | |
Folevi Eflo | Bonga shad | Ethmalose Ethmalose d’Afrique | |
Ƒumedadi | Tiger Shark Leopard shark | Mangeur d’hommes Requin-demoiselle Requin tigre Requin tigre commun | |
Ƒumeha | Dolphin | Dauphin | |
Ƒumekpa | Lined Chromis | Chromis rayé | |
Ƒumekpa | Sergeant Major | Chauffet soleil Castagnole | |
Ƒumeloklovi | Manatee | Lamantin | |
Gada | Micropogon | Schilbe micropogon | |
Gadasagbadakoe Gadasofla | African glass catfish African butter catfish Butter fish | Poisson-chat de verre africain | |
Gbadzagbadza Gbagbladza Du Kpenukpa | African Sicklefish Common Spadefish | Disque | |
Gbadzagbadza Gbagbladza Du | Black Spadefish African spadefish | Poisson bêche africain | |
Gbasra Agbasra Agbasrakɔgloe Agbasralebe Kpogbasra | Perch Grass-eater | Perche | |
Gbogbo Agbogbo Agbogboyibɔ Agboŋgboyibɔ | African Carp | Carpe africaine | |
Ɣedzoe | Ansorge’s Fangtooth Pellonuline Ansorge fangtooth pellonuline | Sprat de rivière africain | |
Gefia Sikɔ | Royal Threadfin Thread fin | Capitaine royal Friture-moustache | |
Gegu | Allison’s tuna Yellowfin tuna | Albacore Thon Thon à nageoires jaunes | |
Gekoe Alué | West African Goatfish | Rouget Rouget-barbet | |
Geku Gegu | Yellowfin Tuna | Thon à nageoires jaunes | |
Geku Gegu | Bigeye Tuna | Thon obese Thon gros yeux | |
Genua Genugbe Trafanye | Parailia pellucida Siluranodon auritus Glass schilbid Glass catfish | Schilbe de verre Silure de verre africain | |
Gesu | Largescaled mullet | Mulet à grandes écailles | |
Getsu Aminoe Gbɔnyevi Gbalavi Gbavi | West African Ladyfish Ten- Pounders | Banane de mer Guinée d’Afrique occidentale Guinée copace | |
Ɣletivi | Starfish | Étoile de mer | |
Hadidi | Barbel | Barbeau fluviatile Barbel Barbillon | |
Hadidi | Barbel | Barbeau fluviatile Barbel Barbillon | |
Hatalikofi | Black Marlin | Marlin noir Espadon noir | |
Hawui Degbenumadui | Bigeye Grunt | Friture Fritures Lippu pelon | |
Hɛ He | Surgeon fish Monrovia doctorfish | Chirurgien Chirurgien chas-chas Docteur | |
Hlɔ̃madze | Porcupine Fish Spiny Puffer | Porc-épic ballon Petit porc-épic | |
Kaatui | Roncador Bastard Grunt | Grondeur métis | |
Kafla Kãfla | African ilisha Long-finned Herring | Ilisha Africana Alose rasoir Rasoir | |
Kɔekɔe | African hind Bluespotted seabass | Mérou à points bleus Mérou africain Mérou rouge | |
Kɔkɔtɛ | Giant sea catfish Giant sea catfish | Mâchoiron géant | |
Kɔkɔvi Tɔha Akplɔtsu | Buro Sompat grunt | Pristipoma Pristipome ordinaire Grondeur sompat | |
Kemegbe | West African Freshwater Goby | Gobie d’eau douce | |
Kemenuti | Sleeper goby Dormitator lebretonis | Gobie dormeur | |
Klefɔe | Climbing perch Gray ctenopoma Tailspot ctenopoma | Perche Grimpeuse | |
Klefɔe Klefui Aklofui | Ctenopoma petherici | ||
Kobi Kpala | Shortfin pompano Terai pompano | Pompaneau né-bé Pompaneau plume | |
Koliko | Blanquillo Zebra Tilefish Whitefish | Tile zebre Tile zèbre | |
Kpala | Atlantic Horse Mackerel Common scad Horse mackerel | Chinchard Chinchard commun Chinchard d’Europe | |
Kpangbadzoɖeke Dayogbla | Rough Triggerfish Spotted triggerfish | Baliste rude | |
Kpeŋkpa | West African Spadefish Atlantic spadefish | Disque portugais | |
Kpetame Bleɣe | Rainbow runner Yellow tail Rainbow runner fish | Comète saumon Coureur arc-en-ciel | |
Kpetami | Boe Drum | Courbine pélin Friture blanche | |
Kpetomedado Dado Tatra | Homelyn cuckoo ray Homelyn mirror ray Homelyn sandy ray Brown ray | Raie florifère Raie miraillée Raie miroir | |
Kpetomefiayi | Greater Ambeŋack Amberjack Great amberfish | Seriole Sériole Sériole couronnée | |
Kpetomefiayi | Cotton-Mouth Jack | Carangue | |
Kpetomeŋɔtsa | Canary Drum Baardman Tesselfish | Ombrine bronze Ombrine des Canaries | |
Kpetometsiyi Tsiyi | Blue Runner Crevalle Hardtail | Carangue coubali Chinchard | |
Kpɛkplɛmite Vadrevadre | African moony Guinean fingerfish Moonfish | Breton africain | |
Kpo Kpolo | Giraffe Catfish Bubu | Bagre ocellé | |
Kpogbasra Agbasralebe Agbasra | Perch Grass-eater | Perche | |
Kpokpoku | Frigate Tuna | Frigate tuna | |
Kpokpoku Tɔdu | Atlantic Bonito Belted Bonito Skipjack | Bonite à dos rayé | |
Kpoku | False albacore Little tuna Atlantic little tunny | Bonite Thonine Thonine commune | |
Kpolo Kpo | Bubu Giraffe catfish | Bubu Poisson-chat girafe | |
Kpotokui | Stargazer Atlantic stargazer | Bœuf Rascasse blanche Uranoscope | |
Lãwɔaya Lãwɔya Lãwaya | Octopus | Poulpe | |
Lelovemasadine | Trunkfish Wormjawed mormyrid | Fourmilier à collier | |
Lẽsi | Meagre Salmon bass | Maigre commun Aigle | |
Lẽsibleɣe | Greater Soapfish Soapfish | Grand savon Poisson-savon Savonnette | |
Lewoe Liwoe | Mormyrids | Mormyridés | |
Lewoenukpui | Marcusenius spp. | Marcusenius spp. | |
Lidzi Aledzi Lidzitsu Agɔ Lizi | Barracuda | Barracuda Bécune | |
Liwoe Balakoto | Ray-Finned Fish | Poisson-éléphant | |
Liwoe-atimeku Lewoe-agamata Gɔdɔgɔ̃nukpui Aʋakili Aʋakalẽ | Mormyrids | Mormyrus macrophthalmus | |
Liwoe-gɔdɔgɔ̃ Liwoe-dɔgɔdɔ̃ | Elephant Snout | Mormyrus hasselquistii | |
Liwoe-gokpo Menyu | Bebe Bebe | Hyperopisus bebe bebe | |
Liwoe-nɔgbe Nuagbemazu Nɔagbe | Cornish Jack African carp | Jack de Cornouailles | |
Liwoenukpui | Elephant Nose Elephantnose fish Long-nosed Elephant Fish | Poisson à nez d’éléphant Poisson éléphant à long nez | |
Lobokoe | Trunkfish | Coffre baguette | |
Logo Afiba | Grouper Common White Grouper | Mérou blanc Mérou bronze Serran d’airain | |
Lokpotokui Tsetseŋtɔ | Wahrindi Mandi | Synodontis schall | |
Mavi Aŋtebo Adruku | Madeiran sardinella Short-bodied sardine Madeiran sardine | Hareng Sardinelle de Madère Grande allache | |
Mɔganutewoe Ʋuganutewoe Wuganutewoe | Longfm Tetra | Characin à longues nageoires Tétra à longues nageoires | |
Nɔgbefɔfɔe Nɔgbefɔfɔ | Silver Fish | Méné du Sénégal Poisson d’argent | |
Nemeli Numeli Liwoe-atimeku Lewoe-agamata Avakli | Mormyrids | Mormyridés | |
Nukpɔtse Nukpatse Tsukui Tsikoe Tikɔe | Lesser African Threadfin | Hornose Petit capitaine Faux-capitaine | |
Nyalete | African carp | Carpe africaine | |
Ŋɔti | African obscure snakehead Snake-head | Tête de serpent africain Tête de serpent obscure | |
Ŋɔtsa Ekã | Cassava Croaker Captainfish | Otolithe sénégalais Bar | |
Ŋgogba Gbadzɛgbadzɛ | African Moonfish African Lookdown | Vomer | |
Ŋuƒesi Lesi Letsi | Nile Perch African snook Victoria perch | Perche du Nil Bar Victoria | |
Sakisi | African Broad Band Darter Tetra | Néon | |
Sãŋkumadzi | Swallowtail seaperch Sea perch Barbier | Barbier Barbier commun Barbier hirondelle | |
Sikasika | Angolan Dentex | Denté angolais | |
Sikasikavi | Red Pandora | Pageot à tache rouge | |
Sikɔ Tsikɔ | Giant African Threadfin | Capitaine | |
Sikple Tsikple | Grey Snapper Atlantic Emperor | Dorade grise Empereur atlantique | |
Sila | Tilapia dageti Daget’s tilapia | Tilapia de Daget | |
Simegbogbo Simegbogboe | Robber tetras | Tétras voleurs | |
Simegbogboe Simegbogbo | Robber tetras | Tétras voleurs | |
Srẽ Tɔnɔtsi | Niger Hind Niger seabass Orange-spotted sea perch | Mérou du Niger | |
Tasaa | Silver Catfish Butterfish Silver barbel | Silure argenté | |
Tɔbokɔ | Grouper White grouper | Mérou Mérou blanc Mérou bronze Serran d’airain | |
Tɔƒlesi Fefle Blɔ Agama | Pompano Dolphinfish Sailors Dolphinfish Blue dolphin Lesser dolphin Little dolphin | Caméléon Coryphène Coryphène dauphin | |
Tɔƒlesi | Common Dolphin fish Common dolphinfish | Coryphène commune Grande coryphène | |
Tɔgbɔdzadu | Wahoo Wahoo fish Bastard mackerel | Thazard bâtard Thazard-bâtard Thazard noir | |
Tɔmegalã Agalã Aglã | Crab | Crabe | |
Tɔmeha Ha Ehã | Golden African Snapper | Lutjanus fulgens | |
Tɔmehadza | African Brown Snapper | Lutjanus Vivaneau doré | |
Tɔmehadzea | African Red Snapper Guinean snapper | Carpe rouge Vivaneau africain rouge | |
Tɔmesakisi Nɔgbefɔfɔ | Silver Fish | Méné du Sénégal Poisson d’argent | |
Tɔmeʋako | Giant Atlantic Manta | Diable de mer | |
Tɔmeʋako Akpɔlɔe | Greater Guinean Mobula | Diable Géant De Guinée Mante Chilienne | |
Tɔŋgɔwoe | Banded lampeye | Aplocheilichthys spp. | |
Tsetse Tsetseŋtɔ | Nile squeaker Wahrindi | Silure | |
Tsetsegoɣi Tsetsegohie Togomekpo Kpotokui | Moustache Catfish | Poisson-chat moustache | |
Tsiƒĩ | Atlantic emperor | Dorade gnse Empereur atlantique Empéreur atlantique | |
Tsikɔ Kpolo Blolo Deblolo | Bagrid Catfish Catfish Mudfish | Mâchoiron | |
Tsile Sikasika | Pink Dentex Sea Bream | Denté bossu Dorade rose Gros denté rose | |
Tsimina Ŋɔtsa Tsamina Ɖeka | Saddled bichir Sail-fins of Bichirs | Chevalier guignette Plécoptère d’Endlechers Bichir sellé | |
Tsinuvuwo | Tigerfish Sahelian tigerfish Nile tigerfish | Poisson chien | |
Tsiyi Bleye | False Scad Mackerel Scad Spotfin scad | Chinchard Comète coussut | |
Tsiyivi | Round Scad Cigarfish Dotted scad Round robin | Chincard Comète kia-kia Comète quiaquia | |
Va Eva | Moonfish Mleke Opah | Poisson-lune Opah | |
Ʋakanɛvi Ʋakalẽvi Aʋakelevi Awakelevi | Trunkfish | Hippopotamyrus psittacus | |
Vanɔe Vavi | Moonfish Mleke Opah | Poisson-lune Opah | |
Ʋemaɖui Vemaɖui | Oilfish Plain-tail Scour-fish | Rouvet Poisson huile | |
Ʋetsimu Ʋetsim | Round Sardinella | Sardinelle | |
Waviɣi | Moonfish Mleke Opah | Poisson-lune Opah | |
Waviyibɔ | Moonfish Mleke Opah | Poisson-lune Opah | |
Wonyi Adawudza Henyi | Vundu Catfish Sampa | Silure africain Vundu | |
Wuganutewoe Ʋuganutewoe Mɔganutewoe | Longfin tetra | Characin à longues nageoires Tétra à longues nageoires | |
Yalefo | Semutundu Silver catfish | Bagrus docmak | |
Yɔ Eyɔ | African Knifefish Aba Frankfish | Poisson-couteau d’ Afrique Aba | |
Zãkofi | Atlantic Bigeye Glasseye Common bigeye Catalufa | Beauclaire de roche Beauclaire soleil Gros-yeux | |
Zoʋle Kpetometayi | Butterfish Blue butterfish Fiatolon | Fiatole Fiatone Mademoiselle |